Masaż w okresie macierzyństwa

Masaż kobiet w ciąży i w okresie rewitalizacji po porodzie. W ramach programu:

Masaż w okresie macierzyństwa.

Masaż w okresie macierzyństwa – to forma oraz określenie masażu w danym okresie życia, pozwalającego nie tylko zmniejszyć dolegliwości i dyskomfort związany z przeciążeniami i zachodzącymi zmianami psychofizycznymi kobiety w trakcie ciąży, ale także przygotować się do macierzyństwa. Natomiast już po porodzie, to także możliwość szybszej rewitalizacji, wspomaganie, powrót do pełni sił matki, ale także masaż niemowląt pielęgnacyjny i stymulujący rozwój dziecka.  Obecnie kobiety w ciąży mają różne oczekiwania co do korzystania z masaży i pokrewnych zabiegów, sesji, warto więc te oczekiwania sprecyzować.

Rewitalizacja po porodzie to szybszy powrót do sił, a także możliwość ujędrniania i modelowania sylwetki matki, ale już po porodzie!

Modelowanie sylwetki, powrót do lepszej kondycji łączy się także z psychosomatycznymi aspektami macierzyństwa. Powodów do korzystania z masażu jest wiele, choć w tym temacie, w praktyce nie ma jednolitej metody, metodyka zależy od różnych celów zabiegów. Są wskazania, zalecenia, ale też przeciwwskazania: miejscowe, czasowe oraz wykluczające pewne techniki. Kierujemy się więc przede wszystkim rozsądkiem, a nie trendami.

Poproś zainteresowaną o opinię lekarza prowadzącego, czy nie ma przeciwwskazań!

Pracujemy przede wszystkim manualnie czyli ręcznie, warto sobie darować w okresie ciąży dodatkowe urządzenia do masażu. Co do samego wpływu preparatów na skórę, tu także odpowiedzialnie musimy przemyśleć czym masujemy, co wcieramy w skórę, gdzie, itd.

Istotnym warunkiem dla komfortu korzystającej z zabiegów kobiety, są tutaj także odpowiednie relacje: kobieta w ciąży, dziecko, a osoba wykonująca zabiegi.

Fenomen dotyku – jest jednym z najciekawszych zjawisk z którymi człowiek spotyka się w całym swoim życiu, towarzyszy nam od narodzin, po pożegnalne gesty świadczące o bliskości przychodzącej do nas lub odchodzącej osoby. Niestety takie doświadczenia mają miejsce nie tylko w sytuacji osób starszych, ale czasem także dzieci w okresie wczesnego dzieciństwa.

Masaż jako ukierunkowany fenomen dotyku, jest naturalnym zjawiskiem, z którym stykamy się przez całe nasze życie. Są okresy w których przejmuje funkcje nie tylko terapeutyczne, ale pełni ważną role w wyrażaniu emocji, jako źródło ekspresji, a także sposób okazywania uczuć. Sam dotyk jest bowiem jednym z intensywniej działających środków komunikacji pozawerbalnej między ludźmi. Pierwszego mniej lub bardziej świadomego dotyku doświadczamy prawdopodobnie już w życiu płodowym, kiedy podczas ruchów dziecka, matka podąża instynktownie dłonią w kierunku odczuwalnych ruchów dziecka.

Dotyk w formie celowego masażu możemy zastosować zarówno w celach: terapeutycznych, profilaktycznych, relaksacyjnych (uwalnianie napięć, spokój, ukojenie) oraz pielęgnacyjnych.

W okresie ciąży relacje dotykowe się zmieniają, bo pracujemy przynajmniej z dwiema osobami! A pomimo zachęt reklamowych w stylu: bądź piękna w ciąży, zastanów się, aby to dążenie do piękna w ciąży na siłę, nie odbiło się negatywnie na zdrowiu własnym i dziecka!

Dotyk bardziej świadomy i bezpośredni, odbieramy jednak już po urodzeniu, kiedy po raz pierwszy – w większości przypadków – matka dostaje dziecko na ręce. Wtedy to właśnie zawiązuje się niewidzialna nić, która będzie nieprzerwanie istnieć w świadomości przez całe życie zarówno matki jak i dziecka. Oczywiście więź ta, dotyczy także ojca, jednak jest ona odczuwalna w inny sposób i w innym stopniu.

Spotykamy się z różnymi określeniami: masaż ciążowy, prenatalny, potem poporodowy, itd. W pełni jednak oddaje sens termin – masaż w okresie macierzyństwa – ponieważ obejmuje różne etapy, ponadto dotyczy przede wszystkim samej matki ale też i dziecka.

Masaż w okresie macierzyństwa.

1. Okres przygotowania do ciąży, warunkowy, jeśli jest taka świadomość, decyzje.
2. Właściwy masaż kobiet w okresie ciąży, jest wiele wskazań, ale bierzemy pod uwag także przeciwwskazania.
3. Okres rewitalizacji po porodzie, tu mamy największy wpływ jako praktycy,
4. Masaż niemowląt: pielęgnacja, relacja, stymulacja, ewentualnie cele terapeutyczne.

Masaż w okresie macierzyństwa, tak rozumiany masaż w różnym stopniu może wpływać na bezpośrednie relacje matki i dziecka, nie ogranicza się jedynie do tzw. masażu kobiety w ciąży. Ponadto pozwala w wielu sytuacjach na zmniejszenie dolegliwości nie tylko fizycznych podczas kolejnych miesięcy macierzyństwa, ale na szybsze przywrócenie dobrej formy psychofizycznej. W wielu kulturach masaż ma naturalne zastosowanie w okresie ciąży, w krajach zachodnich, ponownie odkrywa się jego walory. Okres zainteresowania rewitalizacją po porodzie miał miejsce w okresie międzywojennym, choć pod innymi nazwami. Ponownie, ponieważ był prawie zapomniany, ale intuicyjnie obecny. Ponadto przez pewien czas nie był tak medialnie nagłaśniany. Wzrost zainteresowania nim wzrasta od początku lat 90-tych.

Masaż w okresie macierzyństwa w Polsce stosowany był i jest przez wielu masażystów jak i położne. W najstarszej szkole masażu MSZ w Krakowie, masaż także niemowląt był w programie nauczania przynajmniej od początku lat 80-tych XX w. także elementy ćwiczeń, kinezyterapii dla kobiet w ciąży. Nieliczne zapiski wskazują także, iż masaże w tym okresie wykonywano już w kurortach w czasach zaborów. Rzecz jasna z tego powodu praktyki tej      (w światowej literaturze) nie kojarzy się z polskim dorobkiem. Tak czy inaczej, należy raczej rozpatrywać popularność masażu co do danego środowiska, a nie kraju czy regionu.

Deficyt dotyku. Obecnie społecznie rzecz ujmując, deficyt dotyku sprawia, iż niektórzy chcą to w pewnym sensie „nadrobić”. Rzecz w tym, że nadrobić się tego nie da. Bo to są relacje oparte na rzeczywistości tu i teraz.  A presja trendów, też nie jest naturalnym zjawiskiem.

Główne cele masażu ciążowego: • zmniejszenie napięć w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, wynikających z przeciążeń na skutek zmieniającej się sylwetki i nawyków w poruszaniu się, • zmniejszenie dolegliwości bólowych w okolicy stawów biodrowych, kolanowych, skokowych z powodu zwiększającego się ciężaru ciała, zmiany postawy i środka ciężkości• zmniejszenie występującej sztywności oraz niewielkich obrzęków w okolicach łydek i stawów skokowych, • zmniejszenie napięcia w okolicy szyi, karku oraz barków.

Ponadto • uelastycznienie rozciągającej się skóry co stanowi profilaktykę powstawania rozstępów ciążowych lub poporodowych. Należy jednak powiedzieć jasno i wyraźnie, iż masaż w okresie ciąży nie może być stosowany bezkrytycznie. Pielęgnacji proszę nie mylić z pojęciem modelowanie! Regularny masaż w okresie ciąży rzeczywiście pozwala na skuteczniejszą pielęgnację skóry, ale musimy wyraźnie zrozumieć oczekiwania kobiety. Muszą być zachowane określone warunki oraz przestrzegane wskazania i przeciwwskazania.

W literaturze dotyczącej masażu klasycznego, ciąża jest nadal jednym z przeciwwskazań do masażu. Może i dobrze jeśli komuś masaż klasyczny kojarzy się jedynie z intensywnym i schematycznym masażem. Jednak masaż, jego praktyka zmienił się na tyle, iż doświadczony terapeuta jest w stanie nawet nauczyć prostych technik masażu ojca rodziny lub osobę zaprzyjaźnioną, co ze względów uczuciowych, emocjonalnych, zabiegania, czyni masaż jeszcze bardziej przydatnym dla całej rodziny. W tych przypadkach w sensie relacji.

Tu z drugiej strony nie ma co przesadzać z trendami i na siłę angażować tych co tego nie czują. Tak czy inaczej jeszcze raz podkreślam, podchodzimy do tematu zdroworozsądkowo!

Walory płynące z masażu w okresie macierzyństwa:

Okres przygotowawczy – wiele kobiet zupełnie świadomie decyduje się na odpowiedni moment ciąży. Podejmując decyzje na kilka miesięcy przed ciążą można zadbać o te partie ciała, które będą szczególnie przeciążone, np.: wzmacniając ale i uelastyczniając mięśnie brzucha i wokół kręgosłupa, uelastyczniając także skórę, która w okresie ciąży będzie znacznie rozciągana. Przygotowanie ma zarazem cel profilaktyczny, min. zapobiegając ewentualnym bólom kręgosłupa jak i zapobiega oraz zmniejsza pojawiające się rozstępy.

Czy w czasie ciąży tzw. cellulit jest bardziej widoczny to sprawa dyskusyjna, ale na pewno gdzieniegdzie wystąpi lokalna akumulacja tkanki tłuszczowej. Tu jednak główny nacisk na masaż modelujący, będzie już po porodzie. Masaż może także przygotować piersi do fizjologicznych zmian, pojawiających się w trakcie karmienia, a później po zakończeniu.

Profilaktyka dotyczy także uelastycznienia całej klatki piersiowej oraz odcinka szyjnego kręgosłupa, który bardzo często bywa przeciążony i bolesny w późniejszym okresie karmienia, ponieważ mimo zmian pozycji w trakcie karmienia, zawsze jedna strona będzie przeciążona podczas trzymania, ułożenia dziecka.

Masaż podczas ciąży.

Praktykowanie masażu kobiet w okresie ciąży w naszym społeczeństwie powoduje jeszcze dużo kontrowersji. Dlaczego? Otóż przez wiele dekad dominował masaż klasyczny. Niestety obrósł trochę mitami i wykonywany był często zbyt siłowo a także boleśnie, co z oczywistych względów stanowi powyższe przeciwwskazanie. Niestety jest to błędne rozumowanie klasyka. Od takich „masażystów” zwłaszcza w okresie ciąży, trzeba się trzymać z daleka.

Współcześnie sposoby i metody masażu diametralnie zmieniają się na rzecz łagodniejszych, bezbolesnych i dłużej wykonywanych, a przeciwwskazania dotyczą raczej niektórych technik.

Kiedy i w jakiej pozycji, ułożenie kobiety podczas zabiegów.

Masaż kobiet w ciąży wykonuje się najczęściej w okresie od 4-8 miesiąca. Większość masażu odbywa się w ułożeniu na boku, opcjonalnie z jedną krótszą zmianą pozycji w trakcie sesji, tak masujemy przede wszystkim grzbiet i nogi. Masaż szyi, ramiona, masaż górnych partii ciała odbywać się może także w specjalnym oparciu w wygodnej siedzącej pozycji, choć kobiety wolą jednak masaż w pozycji leżącej, opcjonalnie pracujemy z kończynami górnymi i dolnymi w odpowiednich ułożeniach. Komfort zapewniają także specjalne piłki, kształtki, duże wygodne wałki stabilizujące ciało kobiety.

Masaż wykonywany może być w różnych okresach przez masażystę, fizjoterapeutkę, czasem zajmują się tą problematyką pielęgniarki, położne, ale także w niektórych sytuacjach przez partnera oraz w niewielkim stopniu jako automasaż przez samą kobietę. Dla bezpieczeństwa i komfortu najczęściej masaż wykonywany jest w ułożeniu na boku, instynktownie, w pozycji embrionalnej. Stosuje się także dodatkowe kształtki, kliny, poduszki dla ustabilizowania ciała.

• Przeciwwskazania dotyczą min. technik: oklepywania, intensywnych wibracji, roztrząsań w ogóle i ucisków zwłaszcza w okolicy powłok brzusznych!
• Obowiązują także bezwzględne przeciwwskazania takie jak do masażu klasycznego. Przeciwwskazania ogólne do masażu w okresie ciąży to: Stany zapalne, możliwość wystąpienia krwawień lub krwotoków • Świeże urazy • Ciąża problemowa którą poprzedzały poronienia • Choroby zakaźne, podwyższona temperatura • Inne zagrożenie samej ciąży. Zmiany dermatologiczne skóry • Ciąża z innymi powikłaniami, np. nagle pojawiające się obrzęki. problemy hematologiczne, wady serca. Dłuższa hospitalizacja także z powodów poza ciążowych, w trakcie leczenia problemów psychicznych, u osób o utrudnionej komunikacji.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, należy się skonsultować z lekarzem prowadzącym

Preparaty. W okresie ciąży unikamy masażu intensywnymi zapachowo oraz zbyt aktywnymi składnikami kosmetycznymi. Wygoda, zmiana pozycji i wstawanie. Tu pamiętajmy o wygodzie podczas samego leżenia jak i bezpiecznym wstawaniu już po masażu.

Pościel i okrywanie. Podczas masaży kobieta powinna korzystać z jednorazowych pościeli oraz być podczas zabiegu przykryta. W tym okresie stosuje się odpowiednie okrywanie dające komfort w ułożeniu jak i termiczny (jeśli jest potrzeba dodatkowe duże ręczniki).

Część wskazań dotyczy strony czysto fizycznej, przeciążeń, czasem problemów ze stawami, tu warto posiłkować się także doświadczeniem terapeutów będących w temacie, lekarz prowadzący, masażyści, fizjoterapeuci, położne, szkoły rodzenia.

Jednakże sam masaż wymaga większego wglądu i praktyki, subtelnego odczuwania, co dla osób wykonujących jako terapeuci masaże jedynie sporadycznie, może być jednak sporym wyzwaniem. W celu masażu stricte ciążowego, warto poszukać odpowiedniego praktyka który jest w temacie. Nie jest także absolutnie prawdą domniemanie, iż kobiety w ciąży uczęszczają raczej do masażystek niż do masażystów. To zależy od praktyki, doświadczenia.

(D.W. Praktykuję masaż także w tych celach ponad 20 lat. Dziś rośnie także zainteresowanie masażem u kobiety w ciąży, wykonywanym w domu z uwagi na problematykę transportu, spokoju i bezpieczeństwa zwłaszcza, co jest zrozumiałe tym bardziej np. w zimowych miesiącach.)

Rewitalizacja po porodzie.

Masaż po porodzie stosujemy w dwóch fazach:

1. Jako wczesna rewitalizacja, masaż polegający na wspomaganiu powrotu do pełni sił witalnych, wzmocnieniu mięśni, uelastycznieniu skóry, oczyszczaniu organizmu oraz zmniejszeniu problemów estetycznych wynikających z przebiegu ciąży i samego porodu. Czytelniczko, zapewne nie do końca podoba się Tobie termin problemy estetyczne, mnie także, ale tak się już przyjęło. Bardziej na miejscu jest termin problemy zdrowotno-estetyczne. Za pomocą masażu, główne działanie zdrowotno-estetyczne skierowane jest na: polepszenie stanu skóry, na ile to możliwe także modelowanie miejsc problemowych, gdzie pojawiło się więcej, lokalnie tkanki tłuszczowej oraz na ogólne wzmocnienie i uelastycznienie organizmu.

Jeśli nie ma przeciwwskazań, powikłań po ciąży, do masażu można przystąpić od około 4-6 tygodnia do … Tu jest temat dyskusyjny, przyjmuje się że najwięcej masażami można zdziałać do około 6 miesiąca po porodzie, jeśli kobieta dłużej karmi to zmienia to postać rzeczy.

1. Okres po zakończeniu karmienia – masaż może przywrócić jędrność zarówno skóry powłok brzusznych jak i okolic piersi. Choć tutaj raczej chodzi o Twoją klatkę jako całość oraz ramiona i okolice, a nie o same piersi. Dodatkowo możemy przywrócić elastyczność mięśniom nadmiernie obciążonym podczas ciąży. Jeśli kobieta z powodu komplikacji ciążowych przez dłuższy czas leżała, masaż i ćwiczenia zaaplikowane już zwłaszcza po porodzie pozwolą jej w szybszym tempie nabrać sił i elastyczności ciała.

Zważywszy na fakt, iż niektóre zabiegi medyczne związane z estetyka jak i kosmetyczne mogą być przeciwwskazane także podczas karmienia, masaż tym bardziej ma duże znaczenie.

To zaledwie kilka przykładów kiedy możemy docenić skuteczność masażu a zwłaszcza dotyku w okresie macierzyństwa. Jednak należy pamiętać, iż masaż może być wykonany jedynie przez osoby z odpowiednimi kwalifikacjami, które praktykują taką formę masażu. Jeśli mimo wszystko nie jesteś pewna co do zastosowania masażu w samym okresie ciąży, to nie przegap okazji do szybszej i pełnej rewitalizacji już po porodzie.

Pamiętaj najważniejsze jest zdrowie dziecka i twoje, czas radości, zauroczenia, nowych nadziei i uczuć związanych z macierzyństwem.

Czas najważniejszego – okresu rewitalizacyjnego – to pierwsze miesiące po porodzie. W wielu przypadkach przegapienie tego okresu powoduje, iż ogólna kondycja, sylwetka, waga, a zwłaszcza stan skóry trudno będzie później przywrócić do normy. Warto wspomnieć, iż wiele z tych tematów dotyczy problemów zdrowotno-estetycznych. Decyduj rozsądnie!

Skróty myślowe. Przy okazji warto zrozumieć, iż masaż „odchudzający” po porodzie jest najczęściej pewnym skrótem myślowym. Raczej masaż jest skuteczny w modelowaniu wybranych partii ciała, ujędrnianiu miejsc problemowych, w profilaktyce i terapii cellulit.

W pewnym stopniu można także ujędrnić piersi po okresie karmienia.

Masaż i metody pokrewne stosuje się także po cesarskim cięciu, oraz w sytuacji większych rozstępów lub zrostów po podawanych lekach. Wymaga to serii, regularnych zabiegów.

Kwestia obyczajowa.

Pewnie interesuje Cię jak to jest z masażem powłok brzusznych oraz czy jest wykonywany masaż bezpośrednio piersi po okresie karmienia i jakie to daje efekty. To są często zadawane pytania i zależy od nastawienia kobiety i kunsztu praktyków.

Taka praktyka nie ogranicz się tylko bezpośrednio do masażu piersi, ale do opracowania klatki piersiowej, ramion i górnej części grzbietu, tak aby uzyskać lepsze efekty w uelastycznieniu górnych partii ciała.

Możesz być poproszona np. o wyrażenie zgody na piśmie przed masażem tych okolic.        Nie ma w tym podtekstów, po prostu różnie podchodzi się do tego tematu w innych krajach, jest to także sprawa bezpieczeństwa. Podstawa w rewitalizacji jakiejkolwiek to regularne zabiegi, nić tu się nie zdziała intensywnością, ani bardzo aktywnymi środkami. Potrzebny jest skuteczny, skupiony na konkretnym problemie precyzyjny masaż, regularne zabiegi i czas.

Istnieje także możliwość przeprowadzenia indywidualnych warsztatów dla partnerów lub rodziców – dla potrzeb własnych lub dla potrzeb nauki masażu niemowlaków.

Artykuł poglądowy, dotyczący jedynie podstawowych pojęć masażu  w okresie macierzyństwa. Materiał wstępny udostępniony był także dla indywidualnych warsztatów, na kierunku studiów podyplomowych oraz w szkołach, na szkoleniach, a także studium o programie dla doul, gdzie prowadziłem zajęcia.

© Piotr Szczotka www.piotrszczotka.pl

__________________

D.W. Pewna historia z własnej praktyki 🙂

Do gabinetu zgłosiła się młoda kobieta. Podczas wstępnej rozmowy, wywiadu zdrowotnego, od początku tajemniczo się uśmiechała. W końcu pytam:

– Czy pani często korzysta z zabiegów, bo słyszę iż jest pani w temacie. Czy może zajmuje się pani masażem zawodowo. Pewnie była pani już na masażu, czy tak?

– Byłam i to w sumie u pana, ale dosyć dawno – uśmiecha się tajemniczo.

– U mnie?- Próbuję sobie przypomnieć. Może jako dziecko z jakimś problemem, nastolatka?

– Uśmiecha się jeszcze bardziej i zaczyna mi opisywać okoliczności, a widząc iż dalej nie rozumiem, w końcu mówi do mnie:

– Wie pan, pierwszy raz to byłam u pana z mamą, tzn. mama była ze mną na masażu, jak była ze mną w ciąży. Ale oczywiście tego nie pamiętam, a pan zapewne też. Chociaż kto wie.

Organizował pan taką akcję, były także artykuły w jakieś prasie. To chyba tata pokazał mamie jakiś artykuł. Nie jestem pewna.

Ale próbuję sobie przypomnieć, znam te ryzy twarzy. Ona mi także podpowiada jakie były okoliczności. W końcu pytam, ostrożnie:

– Przepraszam czy pani jest może córką Kasi? Tj. pani Kasi?

– Zgadza się, śmieje się już na całego.

– Ale to było chyba jakieś 22-23 … lat temu?

– No tak plus minus, no i teraz wie pan ile mam lat i w śmiech … A skąd pan pamięta? (…)

– Ba pamiętam pierwszy raz takie doświadczenie, pani mama czasem przysypiała podczas masażu, leżąc w pozycji na boku. A pani wtedy rozrabiała na całego, to można było wyczuć i zobaczyć na powłokach brzusznych.

– I tak mi chyba zostało.

A ha 🙂 …

_____________________________________________________

Artykuł archiwalny Piotr Szczotka © Opublikowano pierwotnie na http://www.bodywork.com.pl

Wielokrotnie udostępniany na innych stronach i fragmentarycznie zapożyczany w artykułach innych osób.